Een foto is een krachtig object om herinneringen te herleven. Je bekijkt dat ene familieportret en waant je weer op die zomerdag in Artis toen je een kleuter was en de foto werd genomen. Wat als je in die foto gephotoshopt zou zijn, zou het zien van die foto dan ook de herinnering triggeren of weet je geheugen feilloos dat jij daar toen niet was?
Herinneringen, op dat vlak onderscheiden mensen en replicants (klonen) zich van elkaar in Blade Runner 2049. Officier K (Ryan Gosling) is een replicant. Voor de kans dat hij meer is dan een rep, dat hij echte herinneringen bezit, zet hij alles op het spel.
De wereld is er in 2019 niet best aan toe in Blade Runner (1982). In een grauwe, door technologie geregeerde samenleving wordt voormalig politieagent Rick Deckard (Harrison Ford) opgetrommeld om vier illegale replicants (klonen) te ‘pensioneren’. Het brengt hem in contact met Rachael, ook een rep maar geen gevreesde: aan de bij Rachael ingeprogrammeerde herinneringen ontleent ze een menselijk gevoel van bestaansrecht.
In Arrival (2016) van Denis Villeneuve lukt het linguïst Louise Banks (Amy Adams) om contact te leggen met twee buitenaardse wezens. Hoewel de aliens communiceren in onbegrijpelijke inktpatronen, voelt hun contact even oprecht als een gesprek tussen twee mensen die elkaars taal niet spreken. Met Blade Runner 2049 triggert Denis Villeneuve opnieuw de vraag wat ons definieert als mens en hoe we ons verhouden tot ander (artificieel) leven.
Het klimaat in 2049 is nog sterker vervuild dan in de eerste versie. Een nieuwe lichting klonen, de Nexus-9’s, assisteert de mensheid. Officier K, zelf ook zo’n kloon, jaagt als blade runner op voortvluchtige replicants. Andere reps kijken hem met de nek aan, voor gezelschap en het vieren van een compleet verzonnen trouwdag heeft hij hologramliefje Joi gekocht.
Zijn eerste vangst in de film is madenkweker Sapper Moore. In de legerkist die K bij zijn boerderij vindt, doet hij een baanbrekende vondst. Een ramp dreigt als die uitkomt en K moet alle sporen wissen. Zijn oog valt op een ingekerfde datum; 6.10.21, een cijfercombinatie die in zijn geheugen staat gegrift en zijn missie op slag persoonlijk maakt.
Het brengt hem bij dr. Ana Stelline. Even verandert de desolate omgeving, gekenmerkt door zwartgeblakerde gebouwen en doodse industriegebieden, in een oase van groen. Zo fris en fantasierijk dat je elk moment een eenhoorn verwacht, maar in plaats daarvan zie je Ana een insect fotograferen. Welkom in haar wereld, een steriele ruimte die ze wegens een verzwakt immuunsysteem nimmer verlaat maar als maker van herinneringen voortdurend van look verandert. Haar visualisaties zijn zo krachtig dat ze hofleverancier is voor bij klonen ingeprogrammeerde herinneringen.
Ze bevestigt dat K’s herinnering echt is gebeurd. Voor de kans dat hij meer is dan een eenzame rep, dat hij echte herinneringen bezit, zet hij alles op het spel. Herinneringen kunnen vervormen, het geheugen heeft het niet altijd bij het rechte eind. Je kunt je afvragen of de waarde die K toekent aan een echte herinnering wel terecht is.