Venetië, sowieso een prachtstad, is eind augustus het paradijs op aarde voor filmliefhebbers. Al sinds 1932 vindt in ‘het Amsterdam van het Zuiden’ Mostra Internazionale d’Arte Cinematografica plaats, het oudste filmfestival ter wereld.
De films die er in première gaan, zijn later dit jaar (of begin 2019) ook in Nederland te zien. Hierbij een paar titels om in de gaten te houden.
Vanuit het centrum vaar je naar het eilandje Lido di Venezia, waar de rode loper is uitgerold om de casts & crews van de tientallen films die er in première gaan te verwelkomen. De programmering van de 75ste editie van het filmfestival valt om allerlei redenen te prijzen, in ieder geval omdat er meerdere internationale producties in première gaan waarin (historische) verhalen verteld worden vanuit vrouwelijk perspectief.
Wat in Charlie Says (Mary ‘American Psycho’ Harron) en The Favourite (Yorgos ‘The Lobster’ Lanthimos) helemaal niet de meest logische keus is, maar intrigerend uitpakt.
Charlie Says
“Charlie says, …” Drie jonge vrouwen zitten in de staatsgevangenis van Californië voor misdaden die ze op verzoek van sekteleider Charles Manson hebben gepleegd. Ook al hebben ze hem al maanden niet meer gezien, hij beheerst nog steeds hun levens. Als hen gevraagd wordt iets te doen waarvan ze denken dat Charlie het afkeurt, is dat het eerste dat ze zeggen. Een boek lezen, contact houden met je familie, …, Charlie vond er wat van en Leslie, Patricia en Susan lijken er totaal geen moeite mee te hebben om zich aan zijn rare doctrines te houden.
Gevangenisdocente Karlene mag het drietal privéles geven. In die lessen (waar in eerste instantie geen boek aan te pas komt) komen anekdotes over hun tijd met Charlie naar boven. Hoe ze zich aansloten bij ‘The Family’, een hippiecommune waar vrouwen topless rondlopen, koekjes bakken en Charlie de godganse dag allerlei ‘wijsheden’ uitkraamt die zijn aanhangers voor waar aannemen. “I’m Jesus Christ.” “Pain is not bad, it’s good.”
Anders dan in de brute thriller American Psycho (2000) – eveneens door Mary Harron geregisseerd – wordt Mansons idiote levensstijl niet bezien vanuit zijn eigen perspectief maar uit dat van zijn slachtoffers. Je ziet zijn charme, zijn zalvende overredingskracht; overtuigend gespeeld door Matt Smith, die na de rol van Prince Philip in The Crown opnieuw een persoonlijkheid met een discutabele reputatie mag neerzetten. Zien hoe verstrekkend Charlie’s invloed is, maakt het drama op een prettige manier invoelbaar.
Voor je denkt dat Charlie Says een film is voor softies: net als in Netflix-serie Alias Grace maakt Harron messcherp dat het begrip slachtoffer geen equivalent is voor onschuldig.
The Favourite
Karbonades moeten de pijn in de benen van koningin Anne (lekker hysterisch gespeeld door Olivia Colman) verzachten. Een kwaal die deze hysterica mogelijk aan zichzelf te danken heeft, andere gezondheidsadviezen als zoetigheid laten staan omdat die haar chronische darmproblemen opleveren, lost Anne op door haar mond vol te proppen met grote, pastelkleurig geglazuurde, happen taart.
Haar gulzigheid doet denken aan die van Henry VIII (1491 – 1547), een Britse koning die meer bekendheid genoot vanwege zijn zes huwelijken en flamboyante levensstijl dan vanwege strategisch inzicht. Doorgaans zijn het in kostuumdrama’s de mannen die zich zo mogen laten gaan en de vrouwen die eruit zien als elegante poppetjes. Je raadt het al, in The Favourite is dit omgekeerd: Anne maakt de dienst uit met Lady Sarah (Rachel Weisz) en dienstmeid Abigail (Emma Stone) bespeelt de mannelijke personages.
Yorgos Lanthimos, die in Dogtooth (2009) al liet zien dat een geïsoleerd bestaan rare gewoontes bij mensen uitlokt, heeft met The Favourite weer zo’n vervreemdende omgeving geschapen waar je helemaal in op kunt gaan. Psychologisch is de film minder impactvol dan The Lobster, waarmee hij in 2015 internationaal doorbrak, of zijn vorig jaar verschenen thriller The Killing of a Sacred Deer. Eerder neigt The Favourite, waar hij anders dan voorheen niet zelf het scenario voor schreef, naar mainstream maar de opmerkelijke rolverdeling doet moed houden dat Lanthimos zal blijven verrassen.
Het filmfestival, dit jaar onderdeel van de Biennale van Venetië, vindt plaats van 29 augustus – 8 september
Cinesalon 