There’s method in your muddiness. In de artistieke biopic Mrs Lowry & Son zie je Vanessa Redgrave en Timothy Spall op hun allerbest.
Het is 1934. Mrs Lowry heeft niet meer gelachen sinds 1868 en is aan bed geluisterd. Ze woont met haar zoon Laurence ‘Laurie’ in een volksbuurt in Pendlebury (Lancashire), waar de ene na de andere giftige schoorsteen het landschap ontsiert. Mr. Lowry kan er de schoonheid wel van inzien, zoals elk alledaags tafereel hem ontroert.
Overdag klopt hij als huurincasseerder bij buurtbewoners aan. Op zijn best krijgt hij een deel van de huur mee, een emmer water over zijn hoofd is ook niet ongebruikelijk. Hij pikt het, zijn vader heeft zijn moeder en hem met flinke schulden achtergelaten. Met een slinger buurtkinderen achter zich aan – die hij altijd wat kleingeld of iets lekkers toestopt – komt hij thuis om voor Elizabeth, zijn moeder, te zorgen.
Het liefkozende gekibbel begint al als hij de voordeur opent. Wie daar binnenkomt, vraagt zijn moeder. Wie anders dan hijzelf, antwoordt hij. Het had ook best een inbreker kunnen zijn, vindt zij. Maar hoe zou die aan een sleutel komen, merkt hij op.
Het zijn gouden momentjes, zijn toewijding aan haar, en haar aparte manier om haar waardering daarvoor uit te spreken. Als hij haar haren borstelt, houdt ze haar hoofd genietend achterover, met toegeknepen ogen als een kat. De custard met pruimen die hij serveert, vindt ze perfect voor haar spijsvertering. Met smaak eet ze van haar worst – tot ze hoort dat niet haar favoriete slager maar zijn assistent de worst aan haar zoon heeft verkocht. “Die probeert je oud vlees aan te smeren.” Laurie knikt.
Nog even en dan kan hij naar boven, naar de zolder waar hij verlicht door een olielamp ietwat kinderlijke, ontroerende, taferelen schildert. De zeilbootjes die hij ooit met zijn moeder heeft gezien, de zwarte schoorstenen. De geur van terpentine en de hoop dat zijn moeder zijn werk op een dag waardeert, houden hem tevreden.
Er is weinig, haast niks, spectaculairs te zien in Mrs Lowry & Son en toch gebeurt er veel. Voor Adrian Noble (1950), ervaren in de theaterwereld, is het na A Midsommer Nights Dream (1996) en Oscar Wildes The Importance of Being Earnest (2015) pas zijn derde speelfilm. Chapeau, want de manier waarop hij de band tussen moeder en zoon tot leven brengt, is bijzonder ontroerend.
Die eer komt zeker ook de topacteurs toe die de titelrollen vervullen. Grande dame Vanessa Redgrave (Howards End, Atonement) heeft niet meer dan een omslagdoek nodig om, vanuit haar bed, een leven aan emoties uit te beelden. Timothy Spall, die furore maakte met zijn vertolking van Mr. Turner in Mike Leighs gelijknamige speelfilm (2014), bewijst in Mrs Lowry & Son opnieuw geknipt te zijn om te tragiek van een intrinsiek gedreven artiest te spelen. “There’s method in your muddiness,” vindt Elizabeth als ze haar zoon bezig ziet – en uit haar mond is dat een compliment.
Martyn Hesford schreef het verhaal oorspronkelijk voor de radio. Het is inderdaad opvallend hoe weinig (visuele) ruis de film bevat, alle aandacht is gericht op de dialoog tussen Elizabeth en haar zoon en bijna elke scène speelt zich af rond haar bed.
Later wordt haar ‘Laurie’ een van Engelands meest succesvolle schilder. Maar gezien de overgave waarmee hij zichzelf voor zijn moeder wegcijferde, is het misschien maar beter dat ze hem niet eerder heeft hoeven delen.
Mrs Lowry & Son ★★★★ is vanaf 5 maart te zien in de bioscoop
Cinesalon 